Robaki w domu są zmorą wielu lokatorów. Sprzyjające warunki w pobliżu ludzi, ciepło i dostęp do pokarmu, sprawiają, że w niedługim czasie lawinowo rozprzestrzeniają się po wszystkich domach. Insekty domowe potrafią nie tylko wystraszyć i skutecznie uprzykrzyć życie, ale też przenieść groźne infekcje i zanieczyścić jedzenie. Jak rozpoznać, że w mieszkaniu nocą panoszy się robactwo? Po czym poznać z jakim robakiem w domu ma się do czynienia? Które są groźne, a które pomocne i wcale nie wymagają zwalczania? W artykule poznasz 20 różnych robaków domowych, ale nie zawsze ich obecność wymaga bezwzględnych działań. Na naszej liście poza typowymi gatunkami insektów domowych opanowującymi mieszkania (pluskwy, rybiki, mrówki, prusaki czy mole) pojawiają się także takie, które trafiają do nich przypadkowo i nie grozi nam ich inwazja wewnątrz domu (szerszenie, kleszcze, osy). Nierzadko o istnieniu wielu nie mamy pojęcia, np. pająków czy gryzków. Wybór lokum - co sprawdzić, by uniknąć kłopotliwych lokatorów Większość insektów kryje się w budynkach, których stan pozostawia wiele do życzenia, ale nie zawsze. Kurz, brud i wilgoć to świetne warunki rozwoju dla bardzo wielu owadów. Niektóre z nich lubią kryć się w różnego typu szparach i ciemnych zakamarkach za meblami czy pod boazerią. Pewne gatunki chowają się w ubraniach, dywanach, drewnianej nodze od stołu, a nawet w pościeli. W sąsiedztwie kamienic lub bloków nierzadko znajdują się zsypy i wysypiska śmieci – istny raj dla owadów wszelkiego rodzaju. Zanim więc zdecydujesz o kupnie lub wynajmie mieszkania, upewnij się, czy w jego pobliżu nie ma przypadkiem jakiegoś zsypu. Jeżeli rzecz dotyczy bloku, przyjrzyj się uważnie klatce schodowej - właśnie w takich miejscach często umieszczają ogłoszenia firmy zajmujące się dezynsekcją. Jeśli trafisz na choćby jedno takie ogłoszenie, niewątpliwie, coś jest na rzeczy. Najlepiej będzie zresztą porozmawiać z lokatorami, dowiedzieć się, czy problem istnieje, a jeśli tak – jaka jest jego skala. W samym mieszkaniu zwróć uwagę na to, czy nie ma w nim pozostawionych resztek jedzenia i napojów czy nie jest zbyt mocno zagracone zniszczonymi meblami i jak w nim pachnie. Przyjrzyj się także ścianom, sufitom, podłogom i listwom przypodłogowym – w tych wszystkich miejscach natrafić można nie tylko na odchody i martwe osobniki, ale też na szczeliny, które ułatwiają insektom dostanie się do środka i ukrycie. Po wprowadzeniu się do wyposażonego używanymi meblami mieszkania wszystkie dokładnie umyj i przewietrz. Wypierz firany, zasłony i inne tkaniny. Uważaj także, jakie meble używane kupujesz i wnosisz do mieszkania. Możesz z nimi przynieść pluskwy, mole, prusaki czy larwy chrząszczy atakujących drewno. Robaki w domu – jak wyglądają, gdzie występują i jak je zwalczać? Rybik cukrowy Rybik cukrowy, fot. Hans/ Miejsce występowania: podłogi w łazience, blaty i wnętrza półek w kuchni, szafki pod zlewozmywakiem, suszarki na naczynia, miejsca ciepłe i wilgotne. Ulubiony pokarm: produkty zawierające polisacharydy, w tym skrobię, resztki ze stołu, kleje, papier, martwe owady z pancerzem. Ile może przeżyć bez jedzenia: około dwunastu miesięcy. Rybik cukrowy posiada srebrzysty łuskowaty pancerzyk. Zwinnie się porusza, a można go zaobserwować zwłaszcza po zapaleniu światła nocą, bowiem nie lubi jasności. Prowadzi nocny tryb życia. Można go poznać nie tylko po kolorze i charakterystycznym kształcie ciała, ale również po bardzo długich czułkach i trzech szczecinkach na odwłoku. Rybiki są ulubionym pokarmem pająków. Jeden osobnik w sprzyjających warunkach może przeżyć od dwóch do ośmiu lat. Rybika cukrowego nie trzeba się obawiać, bo nie przenosi żadnych chorób i nie atakuje człowieka. Aby wyprosić z domu rybika cukrowego, zadbaj o dokładne osuszenie różnych miejsc i staraj się nie pozostawiać rozlanych płynów na blatach kuchennych czy wylanej wody na podłodze w łazience. Uszczelnij wszelkie szpary, szczeliny i dziury, postaraj się o odpowiednią wentylację pomieszczeń. Po posiłkach dokładnie sprzątaj, a jedzenie wkładaj do szczelnych pojemników. Jeśli insekty mimo wszystko nie wyniosą się, pozostaną Ci metody radykalne: zwabianie rybików do specjalnych pudełeczek-pułapek, których nie będą już miały możności opuścić lub opryskanie pomieszczeń uniwersalnym środkiem owadobójczym w sprayu. Możesz także wymieszać z cukrem pudrem naturalny boraks (1:1) i taką mieszankę rozprowadzić w łazience. Ten środek potrafi w krótkim czasie unicestwić całą rodzinę rybików. Pluskwa domowa Pluskwy, fot. Yxyv CC BY-SA Wikimedia Commons. Miejsce występowania: szczeliny w podłogach i na ścianach, przy listwach przypodłogowych, na zasłonach, za obrazami, w meblach tapicerowanych, przy przeszyciach materaca, w stelażu łóżka, pod boazerią, tapetą, miejsca ciepłe i ciemne, blisko pożywienia. Ulubiony pokarm: krew człowieka. Ile może żyć bez jedzenia: kilka miesięcy, bez dostępu do pożywienia wpada w stan hibernacji. W jaki sposób trafiają do mieszkania: można je przywieźć z podróży pociągiem (niestety lubią przebywać w tapicerowanych fotelach pociągów), przynieść ze starym, zniszczonym i używanym meblem tapicerowanym, przenieść na ubraniach czy w torbach po wycieczce, na ubraniach używanych. Dorosły i dojrzały osobnik pluskwy domowej przybiera zabarwienie czerwonobrunatne, a ciało ma mocno spłaszczone. Podczas wkłucia w ciało i pobierania krwi pęcznieje i przybiera mocno czerwone zabarwienie. Na stopach posiada haczyki, dzięki którym może wspinać się po pionowych płaszczyznach, np. mebli czy ścian. Osobniki młode są niemal bezbarwne, trudno je dostrzec. W pomieszczeniu, gdzie przebywają w dużej ilości, czuć charakterystyczny ciężki zapach zgniłych malin bądź dymu papierosowego. Pluskwy wychodzą na żer nocą, przy zgaszonym świetle. Nagłe zapalenie lampy powoduje ich szybki ruch, wtedy można je przyłapać. Kolejnym znakiem obecności tych pasożytów w mieszkaniu są ich odchody – czarne kropki lub grudki stłoczone w miejscach bytowania. Najlepiej sprawdzić listwy przypodłogowe w miejscach za meblami czy przeszycia mebli tapicerowanych (materaca łóżka). Pluskwa wykrywa zapach i ciepło ofiary. Zazwyczaj wykonuje trzy ugryzienia, po których pozostają mocno czerwone, swędzące i długo utrzymujące się kropki. Tego, czy pluskwy przenoszą jakiekolwiek choroby, nie stwierdzono. Wiadomo tylko, że ewentualne powikłania i infekcje można sobie zafundować samodzielnie, rozdrapując ugryzienia. Jedną ze skuteczniejszych metod w walce z pluskwami jest obniżenie temperatury pomieszczeń i całego budynku (metodą tą posługują się firmy dezynsekcyjne; jest kosztowna i wymaga zużycia znacznych pokładów energii). Roztocza Roztocze w dużym przyblizeniu, fot. pixabay Miejsce występowania: wszędzie, gdzie przebywa człowiek. Ulubiony pokarm: naskórek człowieka i inne resztki organiczne. Roztocza to wyjątkowo trudne do zwalczenia robaki w domu. Towarzyszą nam na każdym kroku, w kurzu, dywanach, tkaninach, ubraniach, na pościeli, zasłonach i kocach, czyli wszędzie tam, gdzie jest ciepło i stały dostęp do pokarmu. Niestety, nie sposób dostrzec ich gołym okiem. Kontakt z materiałem, w którym się usadowiły, jest bardzo szkodliwy dla alergików. Może u nich wywołać kaszel i różnego typu podrażnienia skóry. Roztocza należą do pajęczaków. Jest ich blisko 30 tysięcy gatunków; mieszkają w każdej strefie klimatycznej. Stosując pewne zasady, można ograniczyć ich liczebność, ale całkowite usunięcie ich z mieszkania na stałe wydaje się niemożliwe. Pamiętaj o częstym i regularnym praniu pościeli, poduszek i kołder w temperaturze powyżej 600C. Jeśli w domu są alergicy, pozbądź się firan, zasłon, dywanów i ogranicz do minimum ilość koców czy tapicerowanych mebli. Często odkurzaj i nie doprowadzaj do długiego zbierania się kurzu na meblach. Podczas odkurzenia otwieraj okna i wietrz mieszkanie. Karaluchy lub prusaki Miejsca występowania: wszędzie, blokowiska, zsypy, szczeliny w podłogach, pod boazerią, przy koszu na śmieci, pod zlewem, w rurach odpływowych, za meblami, na klatach schodowych, w trawie przy koszach na śmieci, mieszkania brudne, zaniedbane, gdzie składuje się śmieci i nie dba o czystość, blisko jedzenia. Ulubiony pokarm: wszystko – różnego rodzaju resztki jedzenia, włosy, wata, książki, kał, ubrania, itd. Ile może żyć bez jedzenia: ponad miesiąc, wyjątkowo odporne na różne czynniki drażniące, w tym wysokie promieniowanie radioaktywne. W jaki sposób trafia do mieszkania: z brudnymi i starymi meblami tapicerowanymi, wspinają się po ścianach i wchodzą przez otwarte okna zwabione zapachem pozostawionego jedzenia bądź rurami kanalizacyjnymi, można je przynieść na butach czy torbach postawionych na ziemi blisko źródła ich bytowania. Prusaki czy ich większe odpowiedniki karaluchy są wyjątkowo odpornymi robakami domowymi, których usunięcie często możliwe jest przy zastosowaniu profesjonalnych działań dezynsekcyjnych, i to nie w jednym mieszkaniu, ale całym bloku, bowiem problem najczęściej dotyczy blokowisk ze zsypami. Wystarczy jedno zaniedbane mieszkanie, w którym te pasożyty mają swoje gniazdo, by doszło do ponownego rozprzestrzenienia się na pozostałe lokale w budynku. Prusaki posiadają bardzo twardy pancerz, i często próba mechanicznego unicestwienia jest trudna. Osobniki potrafią przeżyć bez głowy i zdychają dopiero z głodu. Jedzą wszystko i wejdą wszędzie. Prusaki są odporne na wiele groźnych nawet dla człowieka czynników, np. wysokie promieniowanie radioaktywne. Są kanibalami, więc jedzą nawet siebie nawzajem. Przenoszą groźne i niebezpieczne choroby (gruźlicę, cholerę, grypę jelitową i inne wirusy i bakterie) oraz wywołują alergie. Walka z prusakami bywa ciężka i długa, ponieważ zabicie pojedynczych osobników często nie załatwia sprawy do końca. Ze złożonych przez dorosłego owada w domu jaj wylęga się kolejne pokolenie. Wiara, że szkodniki usunie ustawiona w pomieszczeniu butelka czy szklanka z piwem albo rozsypane maliny, może tylko doprowadzić do pogłębienia problemu. Przy mocno zajętym prusakami mieszkaniu, gdzie problem pojawia się na szeroką skalę, także w innych lokalach w bloku, konieczne jest wykonanie profesjonalnego oprysku. Działania firmy specjalizującej się w usuwaniu szkodników często należy powtarzać we wszystkich mieszkaniach, piwnicach, zsypach i innych częściach wspólnych. Po przeprowadzeniu dezynsekcji, warto zadbać o uszczelnienie wszelkich szpar w drzwiach, oknach, przy rurach kanalizacyjnych i przewodach kominowych. Poleca się również umieścić siatki o bardzo drobnych oczkach w oknach, zwłaszcza tych, najczęściej otwieranych. Mrówki faraona Miejsca występowania: wszędzie w pobliżu człowieka, wszystkie szczeliny w ciepłym i suchym pomieszczeniu w pobliżu pokarmu są idealnym miejscem do założenia gniazda. Ulubiony pokarm: wszystko – mięso, ser, słodycze, dżemy, cukier, miód, chleb. W jaki sposób trafia do mieszkania: skuszona doskonałymi warunkami do życia i dostępnością pokarmu. Bardzo uciążliwymi pasożytami w domu są mrówki. Nie dość, że gryzą i przenoszą chorobotwórcze drobnoustroje, to jeszcze zanieczyszczają jedzenie. Można się na nie natknąć w pojemnikach z żywnością, w książkach, cukrze, mięsie, na ubraniach czy pod parkietem. Na początku w domu bądź w mieszkaniu zjawia się zaledwie kilka okazów – to jednak wyłącznie „zwiadowcy”. Jak tylko okaże się, że w pobliżu człowieka jest pełno jedzenia, szybko sprowadzają całą armię. W domu spotkasz zarówno mrówkę faraona, jak i hurtnicę pospolitą – gatunek nieco większy, barwy czerwono-brunatnej lub czarnej. Ugryzienie każdego z tych gatunków wywołuje uczucie piekącego bólu. Jak pozbyć się mrówek z domu? Dość proste są domowe sposoby walki z nimi. Rozłóż w mieszkaniu w paru miejscach, gdzie pojawiają się one najczęściej, woreczki z miętą lub rutą; szkodniki powinny wynieść się zaraz, bo nie lubią zapachu tych ziół. Dobrą metodą jest też zmieszanie żółtka z kwasem bornym i rozłożenie tej pasty na trasach wędrówek insektów. Przemieszczając się, wniosą do mrówczego gniazda truciznę, która zniszczy ich jaja. Jeśli chcesz zastosować bardziej dotkliwe metody, by zniszczyć gniazdo mrówek w mieszkaniu – zalej je wrzątkiem, wodą z octem bądź fusami po kawie. Uwaga, w żadnym razie nie niszcz mrowisk, które znajdują się z dala od domu i których mieszkańcy nie wprowadzają się do Ciebie. Kleszcze Kleszcz, fot. Nicooografie/ Miejsca występowania: w trawie i krzakach do wysokości około 150 cm. Ulubiony pokarm: krew ludzi, psów, kotów, zwierząt leśnych. W jaki sposób trafia do mieszkania: na psiej bądź kociej sierści, na butach czy ubraniu, z przyniesionymi z lasu „pamiątkami” czy drzewkiem. Kleszcz wyczuwa zapach i ciepło człowieka, a najbardziej wrażliwy jest na woń potu. Przyczepia się do ubrania przy potrąceniu krzaka lub przy zabawie na trawie, gdzie przebywa. Po wejściu na ubranie natychmiast wdrapuje się, by dojść do odkrytego ciała i wkłuć się w nie. Potrafi być niezauważony, a po ukąszeniu można nieświadomie spłukać go na przykład prysznicem. Młode osobniki kleszczy, zwane nimfami są bezbarwne, więc trudno je zauważyć na ciele. Surowe i mroźne zimy tępiły kleszcze, ale ze względu na coraz cieplejsze miesiące, z każdym rokiem przybywa instektów. Kleszcze przenoszą groźne choroby – boreliozę, kleszczowe zapalenie mózgu, babeszjozę i inne. Po ukąszeniu pajęczaka pojawia się rumień wędrujący, ale nie u wszystkich. Naturalnym środowiskiem bytowania kleszczy są lasy, łąki, parki i ogrody, a nie mieszkania. W domach pojawiają się zupełnie przypadkiem, więc jak tylko zaobserwujesz wędrującego po ubraniu czy podłodze pajęczaka, natychmiast zareaguj i uśmierć go. Zlikwidowanie kleszcza uchroni Ciebie i innych domowników przed ukąszeniem i groźnymi chorobami odkleszczowymi. Zdarza się, że nie wystarczy spuszczenie żywego osobnika w zlewie, bo jest w stanie z niego wyjść. Lepiej jest spuścić go w toalecie. Koniecznie po ukąszeniu udaj się do lekarza. Wszy Wesz w dużym przybliżeniu, fot. pixnio Miejsca występowania: głowa i ciało człowieka, dywany, zasłony, poduszki, ubrania, nakrycia głowy, pluszowe zabawki. Ulubiony pokarm: krew człowieka. W jaki sposób trafia do mieszkania: niestety problem z wszami pojawia się w miejscach skupisk ludzi, a najczęściej w przedszkolach i szkołach, więc wszy przynoszą dzieci od zarażonych kolegów z przedszkola; można je przynieść na głowie po przymierzeniu czapki czy kapelusza po zarażonej osobie (nawet w sklepie), z odzieżą używaną, starymi pluszakami czy pościelą, w materacach, można je przynieść na ciele po śnie w niezbyt czystych warunkach. Samica wszy potrafi być duża na pół centymetra, ale zwykle osobniki mają około trzech milimetrów. Mają spłaszczony odcinek brzuszno-grzbietowy. Poruszają się przy pomocy odnóży z pazurem czepnym. Wszy składają jaja, nazywane gnidami, mocno przytwierdzone do włosa lub ubrania. Wszy mogą przenosić wiele groźnych chorób: dżumę, dur powrotny, tyfus plamisty, gorączkę okopową. Wesz można zwalczyć specjalnymi preparatami dostępnymi w aptekach. Niestety, jeśli wszystkie dzieci przebywające w placówce, a także zarażeni domownicy nie zostaną poddani leczeniu, problem powróci na nowo. Mole ubraniowe Mól spożywczy, fot. Pudding4brains PD, Wikimedia Commons Miejsca występowania: ciemne, ciepłe i ciche miejsca w domu ze stałym dostępem do jedzenia, np. szafy, szuflady z ubraniami, worek od odkurzacza, torby z ubraniami. Ulubiony pokarm: materiały pochodzenia zwierzęcego, takie jak futra, wełny, skóry, ptasie pióra, puch, ale też jedwab, bawełna i len. Ile może żyć bez jedzenia: niewiele, jedzenie jest potrzebne do rozwoju larwy. W jaki sposób trafia do mieszkania: poszukując spokojnego i cichego miejsca do rozwoju, ze starymi ubraniami, ze starymi meblami (także tapicerowanymi). Mole ubraniowe to wyjątkowo szkodliwe robaki w domu, ponieważ potrafią skutecznie zniszczyć garderobę. Pokarmu potrzebują jedynie larwy, ponieważ dorosły osobnik żywi się tym, co zjadł w okresie rozwoju. Larwy uwielbiają materiały pochodzenia naturalnego, dlatego posiadając w szafie futra i skóry zwierzęce, należy je często wietrzyć. Zagrożona zaatakowaniem przez mole będzie także pościel z naturalnym puchem. Dorosły osobnik ma około centymetr długości, kolor beżowy błyszczący i kiepsko fruwa. Bezpośrednio nie jest niebezpieczny dla odzieży, ale samice składają jaja, z których po niespełna dwóch tygodniach wylęgają się larwy. Te robią dziury w ubraniach i wyciągają nitki, których używają do budowy kokonów. Mól ubraniowy szybko ginie bez pokarmu. Żeby zabezpieczyć szafy przed tymi niechcianymi insektami, warto często wietrzyć i myć szafy, szuflady i półki. Nie powinno się do nich wkładać zapoconych i brudnych ubrań. Przydadzą się również preparaty odstraszające mole. Mole nie przepadają za aromatem lawendy, jak również za zapachem skórki z suszonej cytryny. Jeśli kryją się wśród książek, rozłóż tam woreczki wypełnione lawendą, cynamonem i goździkami. Jeśli problem jest naprawdę poważny i dotkliwy, konieczne jest usunięcie wszystkich zaatakowanych ubrań, dokładne pozmywanie szaf i przewietrzenie całego mieszkania. Ostatnią deską ratunku będzie pomoc wyspecjalizowanej ekipy. Pchły Pchła, fot. Erturac PD, Wikimedia Commons Miejsca występowania: ciemne miejsca w mieszkaniu, pod meblami, w dywanach i meblach tapicerowanych. Ulubiony pokarm: krew zwierząt, a przy braku ulubionego żywiciela, także krew człowieka. Ile może żyć bez jedzenia: kilka miesięcy. W jaki sposób trafia do mieszkania: na psiej i kociej sierści, na butach. Pchły to owady o bocznie spłaszczonym i ciemno brązowym ciele. Potrafią wysoko skakać, więc są trudno uchwytne. Dorosłe osobniki żywią się krwią zwierząt bądź ludzi, młode zjadają odchody dorosłych. Pchły nie przebywają na stałe w sierści zwierzęcia, a przychodzą jedynie coś zjeść. Przebywają i jaja składają na dywanach, pod meblami czy w tapicerowanych kanapach. Są groźne, ponieważ przenoszą zarazki chorobotwórcze i wywołują alergiczne zapalenie skóry. Chcąc wytępić pchły z mieszkania, warto przyzwyczaić się do częstego odkurzania podłóg, dywanóow i mebli. Na ile jest to możliwe, warto zmniejszyć również ilość tekstyliów w mieszkaniu, ponieważ jest to naturalne środowisko tych owadów. Szczególną uwagę należy poświęcić miejscom, do których nie dociera światło, takich jak szpary w kanapie. Jeśli zauważymy, że nasz pupil często się drapie, zwierzaka należy regularnie kąpać. Po każdym spacerze konieczne jest również przeglądanie sierści. Psotnik zakamarnik (gryzek) Psotnik zamakarnik (gryzek), fot.. Bernd Hofmann PD, Wikimedia Commons Miejsca występowania: naturalnie w środowisku, lubią produkty spożywcze w mieszkaniach i sklepach, zwłaszcza produkty sypkie, jak kasza, ryż, mąka, budyń, przyprawy paczkowane w karton lub torebkę; kuchenne szafki, ściany w pobliżu okien, wnętrza lamp, książki, dywany, zacienione, ciepłe i wilgotne miejsca, zakurzone. Ulubiony pokarm: szczątki organiczne, produkty mączne i spożywcze, papier, tapeta, a nawet mięso, grzyby pleśniowe. Ile może żyć bez jedzenia: bez jedzenia dość długo, ale bez wody nie przetrwa, wodę potrafi wchłaniać ciałem z powietrza, umiera gdy spada wilgotność powietrza. W jaki sposób trafia do mieszkania: wabi je zapach pożywienia, z produktami spożywczymi ze sklepu, z biblioteki z zawilgoconymi książkami. Owady domowe, nazywane także gryzkami, są bardzo małe (do dwóch mm długości), a pojedyncze osobniki są trudno zauważalne. Psotnik przybiera barwę jasno brązową lub białą u młodych osobników. Gromadzi się w produktach spożywczych w półkach kuchennych, na ścianach w pobliżu okien i źródeł sztucznego oświetlenia. Pojawia się także w starych książkach, gdzie żywi się papierem. Preferuje miejsca ciepłe i wilgotne. By wyeliminować go z domu należy wyrzucić wszystkie produkty z szafki, gdzie został znaleziony, nawet te, które wydają się czyste. Ich jaja (samica składa ich dwieście, a do zapłodnienia nie jest potrzebny samiec!) będą niewidoczne w produktach spożywczych, a na powrót kłopotu wystarczą trzy tygodnie. Szafki powinny być dokładnie umyte. W przypadku książek może być trudno pozbyć się robactwa. Usunąć gryzki można, doprowadzając do zmniejszenia wilgotności w pomieszczeniu. By więcej się nie pojawiły należy dokładnie sprzątać mieszkanie, zwłaszcza w miejscach zakurzonych i zawilgoconych, dokładnie wycierać rozlaną wodę w łazience czy rozsypane jedzenie w kuchni. Warto umieścić wszystkie sypkie produkty w szczelnie zamkniętych pojemnikach. Komar Miejsca występowania: wszędzie, rozwijają się w środowisku wodnym. Ulubiony pokarm: dojrzałe samice żywią się krwią. W jaki sposób trafia do mieszkania: wpadają przez otwarte okna wabione zapachem człowieka. Komary to bardzo uciążliwe owady domowe, które potrafią swoim brzęczeniem i natarczywym atakowaniem skutecznie uprzykrzyć wypoczywanie na tarasie czy sen w domu. Samice komarów nie wybierają naszych mieszkań do zamieszkania, ale wabione są zapachem kwasu mlekowego, ciepłem i dwutlenkiem węgla wydzielanymi przez człowieka. Krew pobierają, wbijając się kłujką w skórę. Aktywne są zwłaszcza wieczorem i nocą, dlatego kiedy wpadną do mieszkania, skutecznie uniemożliwią spokojny sen. Ukąszenia są swędzące i czerwone. Rozdrapanie może prowadzić do wtórnego rozwoju chorób. Przed komarami można się skutecznie zabezpieczyć, zakładając na okna siatki bądź stosując specjalne odstraszające preparaty. Można też wypróbować odstraszające swoim zapachem rośliny, np. komarzycę, lawendę czy kocimiętkę. Mącznik młynarek Larwy mącznika młynarka, fot. MarioM CC BY-SA Wikimedia Commons. Miejsca występowania: ciemne i ciepłe miejsca, spiżarnie, szafki kuchenne z produktami sypkimi i mącznymi. Ulubiony pokarm: mąka, ziarna zbóż, płatki kukurydziane i owsiane, suszone owoce, produkty sypkie z mąką. W jaki sposób trafia do mieszkania: z zainfekowanymi produktami spożywczymi ze sklepów, z larwami w mące. Mącznik młynarek to mało przyjemny pasożyt w domu, który osiąga do półtora centymetra długości ciała. To dość duży chrząszcz, dlatego jest zauważalny w mieszkaniu. Jest w kolorze brązowym i posiada połyskujące ciało. Składa jaja bezpośrednio w produktach spożywczych, by larwy miały dostęp do pokarmu. O ile jaja trudno zauważyć, to już larwy – długie, twarde, pomarańczowe i błyszczące można zobaczyć. Mącznik młynarek bardzo szybko się rozmnaża, dlatego jest w stanie szybko i skutecznie zniszczyć dostępne w mieszkaniu jedzenie. Spożycie jego larw może spowodować zatrucie, podobnie jak zjedzenie bez obróbki termicznej zanieczyszczonego odchodami, wylinkami, martwymi robalami i wydzielinami pokarmu. Jest na tyle zdeterminowany, że może przegryźć nawet plastikowe opakowania, by dostać się do pokarmu. Niestety, poza tym, że produkty spożywcze są zarażone insektami, stają się doskonałym miejscem do rozwoju grzybów i pleśni, a ich spożycie jest szkodliwe dla zdrowia. Natychmiast po zauważeniu mącznika czy jego larw w produktach spożywczych należy je wyrzucić, całe. Bezpiecznie będzie również usunąć pozostałe produkty sypkie czy suszone z kuchni, ponieważ nawet jeśli nie widać w nich robaków, to jest ogromne prawdopodobieństwo, że złożyły w nich swoje jaja. Kuchenne szafki należy dokładnie umyć i wywietrzyć, a zakupione na nowo produkty przesypać do szklanych słojów i szczelnie zamknąć. W razie konieczności czynność należy powtórzyć, a prewencyjnie warto kupić pułapki z feromonami, które przyciągną dorosłe osobniki. Miazgowiec parkietowiec Miazgowiec parkietowiec, fot. Udo Schmidt, Miejsca występowania: wszystkie możliwe drewniane przedmioty w mieszkaniu (okna, parkiet, stół, krzesła, meble, rzeźby, boazeria, schody, ramy obrazów, balustrady) oraz drewno surowe składowane w garażu czy schowku. Ulubiony pokarm: drewno liściaste bogate w składniki odżywcze. Ile może żyć bez jedzenia: spowolniony zostaje proces rozwoju nawet do 3 lat. W jaki sposób trafia do mieszkania: z zajętym drewnem starych mebli i innych przedmiotów drewnianych. Niewielki, brązowy chrząszcz miazgowca parkietowca składa jaja w drewnianych elementach wyposażenia mieszkania i potrafi być niewidoczny przez bardzo długi czas. Dopiero ubytki w strukturze drewna czy też martwe osobniki leżące przy drewnianych meblach czy na parkiecie dają do myślenia. Zaglądając do drewna w poszukiwaniu miazgowca, szybciej trafi się na jego larwy – białe, lekko owłosione i łukowato wygięte na kształt rogala. Atakują drewno bogate w substancje odżywcze i przy zachowaniu optymalnych warunków dość szybko się rozwijają. Miazgowca można zawlec do mieszkania z już zakażonym drewnem bądź po prostu wyczuje jego zapach. Miazgowca trudno zwalczyć domowymi sposobami. Mocno zainfekowane drewno zwykle trzeba wyrzucić, a to, którego struktura nie jest mocno uszkodzona, można uratować, stosując specjalny żel uśmiercający larwy. Preparat wnika w głąb drewna, jest bezpieczny dla człowieka. O innych robakach w domu atakujących drewniane elementy wyposażenia mieszkania pisaliśmy w artykule o szkodnikach drewna i ich zwalczaniu. Mole spożywcze - mklik mączny Larwa mola spożywczego, fot. Pudding4brains PD, Wikimedia Commons. Miejsca występowania: szafki kuchenne, magazyny spożywcze, opakowania z produktami spożywczymi (kaszą, mąką, ryżem, przyprawami, kakao, itd.). Ulubiony pokarm: produkty mączne, płatki śniadaniowe, kasze, ziarna zbóż, nasiona i orzechy, przyprawy, suszone owoce i suszone grzyby, kakao, słodycze. Ile może żyć bez jedzenia: dorosły osobnik nie żeruje, czerpie ten pokarm, który pobrał w okresie larwalnym, przeżywa około dwóch tygodni jako motyl. W jaki sposób trafia do mieszkania: z zanieczyszczonymi produktami spożywczymi. Mklik mączny to mały motyl z charakterystycznymi paskami w kształcie zygzaków na skrzydłach. Jaja składają w jedzeniu bądź bardzo blisko niego, by larwy miały bezpośredni dostęp do pokarmu. Tylko one czerpią pożywienie, a to, co zjedzą i ile wpływa na późniejsze życia motyla. Larwy nie tylko spożywają nasze jedzenie, bytują w nim, ale i zanieczyszczają je odchodami, co może powodować reakcje alergiczne. Mól spożywczy nie ma problemu z dostaniem się do wnętrza kartonowych czy papierowych opakowań, dlatego produkty spożywcze powinno się chować do szczelnie zamkniętych pojemników. Mole spożywcze można wytępić, wyrzucając całe jedzenie z półki, gdzie pojawiły się osobniki, a także te produkty spożywcze, które wyjątkowo lubi. Konieczne jest dokładne wyprzątnięcie i wymycie szafek kuchennych, a także profilaktyczne rozłożenie pułapek i wabików w postaci kartoników. Świeżo zakupione produkty schowaj do szczelnych pojemników. Kątnik domowy Pająk domowy, fot. Arcaion/ Miejsca występowania: suche, ciemne i ustronne miejsca w domu, za meblami, pod parapetami, w narożnikach ścian pod sufitem. Ulubiony pokarm: muchy, komary, muszki owocówki, prusaki, mole. Ile może żyć bez jedzenia: krótko. W jaki sposób trafia do mieszkania: przychodzi, bo mieszkanie jest dla niego bezpiecznym schronieniem przed drapieżnikami. Kątnik domowy to pożyteczny pająk, który nie stanowi zagrożenia dla człowieka. Jego wielkość nie przekracza jednego centymetra i potrafi żyć kilka lat. Kątnik domowy nie atakuje człowieka, nie zanieczyszcza żywności, nie przenosi chorobotwórczych drobnoustrojów i pod warunkiem, że nie rozmnożył się zbyt intensywnie, to nie ma powodu, by go zabijać. Co więcej, pająk jest pożyteczny, bowiem złapie wszystkie owady i robaki, które pasożytniczo napraszają się do mieszkań. Pająk ma niejednolite brązowe zabarwienia. Samica po kopulacji zjada partnera i składa jaja. Wszystko odbywa się na pajęczynie, którą kątnik zawiesi w spokojnym, suchym i ciemnym miejscu. Prowadzi nocny tryb życia, więc trudno go zauważyć. Szerszeń Szerszeń, fot. pixabay Miejsca występowania: gniazda zakładają w spróchniałym drewnie, zdarzają się na poddaszach, w garażach czy na okapie pod dachem. Ulubiony pokarm: dorosłe osobniki żywią się sokami roślin i owocami, młode małymi owadami. W jaki sposób trafia do mieszkania: pojedyncze osobniki trafiają przypadkowo, groźniejsza jest obecność gniazda w pobliżu naszych okien, dlatego powinno się je usuwać. Szerszenie to duże owady, które osiągają zwykle trzy centymetry długości. Posiadają wyraźnie podzielony na dwie części odwłok w kolorach żółtym i czarnym oraz brązową głowę z grubymi czułkami. Żądło wysuwają tylko w przypadku ataku i niestety mogą pożądlić wielokrotnie. Samo ugryzienie jest bolesne, a miejsce po nim będzie opuchnięte. Ich jad jest wyjątkowo niebezpieczny dla osób na niego uczulonych. Dla osoby nieuczulonej jedno czy dwa ukąszenia nie będą groźne, ale jednoczesne zaatakowanie przez chmarę może być niebezpieczne. Szerszenie poczują się zagrożone, gdy człowiek znajdzie się w pobliżu ich gniazda. Gdy tylko zauważysz latające przy oknach czy zbyt często trafiające do wnętrza mieszkania pojedyncze osobniki, może to oznaczać, że niedaleko znajduje się ich gniazdo. Często wystarczy poobserwować szerszenia, by trafić za nim do całego roju. Jeśli nie wiesz, jak postąpić w przypadku, gdy w domu zagnieździły się szerszenie, wezwij do pomocy straż pożarną bądź wyspecjalizowaną ekipę. Lepiej nie działaj na własną rękę. Osa Osa, fot. AnteKante/ Miejsca występowania: gniazda zakładają w spróchniałym drewnie, w szczelinach ścian, cegieł, w piasku, zdarzają się na poddaszach, w garażach czy na okapie pod dachem. Ulubiony pokarm: dorosłe osobniki żywią się wszystkim, co słodkie: soki, napoje, nektar, spadź, lukier na bułkach słodkich, lody, owoce, kompoty, a larwy potrzebują mięsa, więc zjedzą zarówno inne owady, jak i mięso, wędliny czy padlinę (do gniazda pokarm przynoszą dorosłe osobniki). W jaki sposób trafia do mieszkania: przez otwarte okno zwabione zapachem słodkości, mięsa lub perfum. Osy to znacznie mniejsze od szerszeni owady żądlące. Ich ukąszenie bywa bolesne, a dla osób uczulonych na jad również niebezpieczne. Wyjątkowo aktywne są latem i na początku jesieni. Osa ma naprzemiennie ułożone żółte i czarne pasy oraz żółte odnóża. Może użądlić wielokrotnie. Lubi zakładać gniazda w miejscach ciepłych i suchych, dlatego nieraz można je spotkać w pobliżu domu. Na rynku dostępne są różnego rodzaju preparaty zwalczające owady, jednak jeśli zauważysz w pobliżu domu gniazdo, zdecyduj się na działania profesjonalne. Osy często wpadają do mieszkań wabione zapachem jedzenia czy perfum, ważne by zachować spokój i nie wykonywać gwałtownych ruchów. Wszystko może spowodować nagły atak i użądlenie. Rozkruszek mączny Rozkruszek mączny, fot. Joel Mills CC, Wikimedia Commons Miejsca występowania: potrafi zakładać gniazda w szczelinach w całym mieszkaniu, ale woli miejsca blisko pożywienia. Ulubiony pokarm: ziarna zbóż, pieczywo, mąka, pasze dla zwierząt, zioła, płatki, musli, suszone owoce i suszone mięso, mleko w proszku. W jaki sposób trafia do mieszkania: z zakażonymi produktami ze sklepu. Rozkruszek mączny to trudny do zwalczenia insekt domowy, przede wszystkim ze względu na to, że przenosi się na całe mieszkanie i jest niezauważalny. Maleńkie, w kolorze kremowym transparentnym roztocze wydziela nieprzyjemny zapach, którym zanieczyszcza produkty spożywcze. W jedzeniu pozostawia nie tylko woń, ale również jaja, wylinki i martwe osobniki. Spożycie zajętego pokarmu może doprowadzić do zaburzeń żołądkowych i reakcji alergicznych. Często wyrzucenie żywności nie zamyka problemu, a kłopot z natarczywym robakiem w domu powraca - dlaczego? Rozkruszek mączny może zakładać gniazda w każdej szczelinie w mieszkaniu i nawet przy wybiciu osobników dorosłych i larw z jedzenia, do pokarmów w kuchni wrócą kolejne pokolenia zagnieżdżone w podłodze w pokoju. Do zwalczenia pasożytów konieczne jest zastosowanie oprysków czy zamgławiania. Trojszyk ulec Trojszyk ulec, fot. AfroBrazilian CC, Wikimedia Commons Miejsca występowania: magazyny z żywnością, szafki kuchenne. Ulubiony pokarm: produkty sypkie - mąka, przyprawy, kakao, mleko w proszku; zboża, ryż; ziarna kukurydzy, słonecznika; fasola, gruch; pieczywo, czekolada. Ile może żyć bez jedzenia: krótko. W jaki sposób trafia do mieszkania: przyniesiony ze skażonymi produktami spożywczymi. Ten robak domowy upodobał sobie ciepłe i wilgotne miejsca w mieszkaniu, z łatwym dostępem do pokarmu. Trojszyk ulec to niewielki chrząszcz w kolorze brunatnym lub rdzawym, z połyskującym pancerzem. Jaja składa bezpośrednio w jedzeniu, zmieniając jego smak, wygląd i zapach. Zainfekowane trojszykiem produkty spożywcze nie nadają się do jedzenia, ponieważ mogą wywołać reakcje alergiczne, zwłaszcza w postaci podrażnienia skóry. Jedzenie zajęte przez szkodniki jest kwaśne i gorzkie, pełno w nim szczątek organicznych martwych osobników, a także odchodów i larw. Mały chrząszcz potrafi być uciążliwy i skutecznie zabrudzić pokarm, dlatego jego obecność trzeba koniecznie zwalczać. Usunięcie go z domu wymaga wyrzucenia wszystkich produktów sypkich oraz jego smakołyków z domu, wysprzątania szafek w kuchni, a także zastosowania specjalnych preparatów. Jeśli działania okażą się nieskuteczne, potrzebna będzie pomoc wyspecjalizowanej ekipy usuwającej szkodniki. Żywiak chlebowiec Żywiak chlebowiec w powiększeniu, fot. Siga CC BY-SA Wikimedia Commons. Miejsca występowania: szafki kuchenne, szafy z ubraniami, biblioteczki. Ulubiony pokarm: pieczywo, zboża, kakao, produkty sypkie, przyprawy, suszone zioła, suszone owoce, skórzane okładki książek, ubrania. W jaki sposób trafia do mieszkania: przyniesiony z zajętą żywnością. Żywiak chlebowiec to owad domowy, który zjada przede wszystkim sypkie produkty spożywcze, ale nie pogardzi też suszonymi ziołami, skórzanymi okładkami książek czy ubraniami. Osobniki dorosłe są niewielkie, w kolorze czerwono-brązowym, pokryte żółtymi włoskami. Bardziej odrażający wygląd mają larwy, które stanowią realne niebezpieczeństwo dla produktów w kuchni. Zwinięte w rogal, długie na ponad pięć centymetrów białe larwy z brązowymi głowami żywią się pokarmem znalezionym w mieszkaniu. Dorosłe osobniki niczego już nie jedzą, bowiem po złożeniu jaj bezpośrednio w jedzeniu, umierają. Zwalczenie żywiaka chlebowca może nie być łatwe. Pierwszą rzeczą, jaką trzeba wykonać po zauważeniu larw czy nawet dorosłych osobników jest usunięcie wszystkich produktów spożywczych z kuchni i dokładne wymycie szafek. Świeżo kupione produkty powinno się umieścić w szczelnie zamkniętych pojemnikach, by uniemożliwić żyjącym osobnikom dotarcie do pokarmu i ponowne złożenie jaj. Ważne, by po każdym posiłku dokładnie sprzątać kuchnię i blaty. Wszystko o dezynsekcji Jeśli wszystkie domowe metody walki ze szkodnikami zawiodą, konieczna będzie dezynsekcja przeprowadzona przez profesjonalną, wyspecjalizowaną w tym kierunku firmę. Jeśli mieszkasz w kamienicy lub w bloku, ostateczne zwycięstwo przyniesie wyłącznie likwidacja insektów w każdym lokalu, jak również dezynsekcja piwnic, części wspólnych obiektu i ciągów wentylacyjnych. Firmę zajmującą się dezynsekcją ma prawo wezwać administrator budynku lub spółdzielnia mieszkaniowa. Do pozbycia się insektów doprowadzić można jednak tylko wspólnymi siłami, dlatego najważniejsze jest, by porozumieli się w tej sprawie wszyscy użytkownicy obiektu mieszkalnego. Jakkolwiek bowiem firma ma prawo wchodzić np. do piwnic, to do poszczególnych mieszkań już wstępu nie ma – zgody może jej udzielić tylko właściciel mieszkania. Skoro już firma będzie na miejscu, powinna przede wszystkim przeprowadzić wśród użytkowników lokalu dotyczący problemu robactwa wywiad. Pracownicy muszą przeprowadzić inspekcję każdego fragmentu obiektu, a także poinformować o kosztach dezynsekcji i o czasie gwarancji jej skuteczności. Nie wolno im opryskiwać środkami chemicznymi materaców, pościeli ani koców. Metody i koszty dezynsekcji Firmy stosują bardzo różne metody zwalczania insektów domowych; nie wszystkie z nich zapewnią zwycięstwo w walce z każdego rodzaju robactwem. W przypadku wielu z tych metod użytkownicy budynku proszeni są o jego natychmiastowe opuszczenie. W grę może wchodzić np. używanie insektycydów, oprysk powierzchniowy ogólny lub użycie gazu. Koszty dezynsekcji najczęściej zależą od metod, jakie dana firma zastosuje. Jedną z droższych (kosztujących zwykle więcej niż 200 zł) metod jest zamgławianie, a do najtańszych i niestety najmniej skutecznych należy oprysk powierzchniowy. Istotna jest też zwykle powierzchnia obiektu, jak również jego przeznaczenie – dezynsekcja hotelu kosztuje więcej niż ta sama operacja przeprowadzana w przypadku domu czy mieszkania (pozbycie się robactwa z hotelu może kosztować nawet do 400 zł). Wiele firm bierze też pod uwagę gatunek insektów, z jakimi przyjdzie się zmagać. Każda też ekipa ma swoje najważniejsze kryteria, według których ustala ceny. Dla jednej firmy istotny będzie gatunek owada, dla innej ważniejszy będzie metraż mieszkania, gdzie przeprowadzona zostanie dezynsekcja, jeszcze inne wezmą pod uwagę zastosowaną metodę walki ze szkodnikami. Są też firmy, które nie wyznaczają stałych cen swoich usług, lecz za każdym razem indywidualnie ustalają koszt operacji z klientem. Ogólnie rzecz ujmując, stwierdzić można, że jednorazowy zabieg dezynsekcji przeważnie kosztuje około 100 - 200 zł, a jeśli w grę wchodzą jakieś kosztowne i czasochłonne metody lub jeśli dezynsekcji podlega budynek użyteczności publicznej – to jeszcze więcej. Czasem trzeba też wziąć pod uwagę konieczność przeprowadzania wielokrotnej dezynsekcji, zwłaszcza w przypadku stosowania oprysków.